Czerniak skóry

Zasady leczenia czerniaka skóry

wg ESMO 2003 tłumaczenie nieautoryzowane

1.Nazwa:

• czerniak = czerniak złośliwy (pol.)
• malignant melanoma (ang.)
• melanoma malignum (łać)

2. Definicja

Czerniak jest to nowotwór złośliwy rozwijający się z melanocytów.

Melanocyty są to komórki zawierające barwnik, zwany melaniną.

Melanocyty znajdują się w skórze, błonach śluzowych, naczyniówce oka.

3. Rozpoznanie

Kliniczne podejrzenie czerniaka na podstawie cech makroskopowych ( ang. ABCDE rule)

• asymetria
• nieregularność brzegu
• niejednorodna barwa
• średnica > 6 mm
• zmiana kształtu lub uniesienie w ostatnich miesiącach

Diagnostyczne wycięcie zmiany podejrzanej:

• makroskopowy margines boczny = 2 mm
• makroskopowy margines pionowy = pełna grubość skóry

Badanie histologiczne wg TNM (AJCC 2002):

• typ czerniaka wg klasyfikacji WHO
• głębokość naciekania w mm (skala Breslowa)
• głębokość naciekania w skali Clarka
• obecność nowotworu w linii cięć
• obecność owrzodzeń
• obecność i zasięg cech samoistnej regresji

4. Ocena zaawansowania klinicznego

• badanie kliniczne w poszukiwaniu:
  • guzków satelitarnych
  • przerzutów "in transit"
  • przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych
  • przerzutów odległych
• Badania dodatkowe wykonywane w celu wykluczenia przerzutów odległych:
  • rtg klatki piersiowej
  • USG jamy brzusznej i regionalnych wężłów chłonnych gdy występuje przynajmniej 1 z poniższych cech:
    • grubość nacieku >1mm
    • kliniczne podejrzenie przerzutów
  • morfologia
  • poziom LDH (dehydrogenaza mleczanowa) w surowicy krwi ( wskaźnik wątrobowy)
  • poziom FA (fosfataza alkaliczna) w surowicy krwi ( wskaźnik wątrobowy)

5. Leczenie wg stopnia klinicznego zaawansowania choroby

• Choroba o zasięgu miejscowym

  • pierwotna zmiana skórna
    • wycięcie miejscowe
      • pTis = melanoma in situ (łać.) - wycięcie z marginesem 0.5 cm
      • Breslow: 1-2 mm - wycięcie z marginesem 1 cm
      • Breslow > 2 mm - wycięcie z marginesem 2 cm

      • margines można modyfikować gdy zachodzi potrzeba zachowania funkcji ( np. wycięcie na palcach rąk, paluchu, małżowinie usznej)

    • Radioterapia w przypadku niedoszczętnie wyciętych zmian na głowie i szyji, kiedy poszerzenie wycięcia nie jest możliwe.
  • regionalne węzły chłonne - niepowiększone (cN-)
    • nie jest zalecana rutynowe (elektywne) usuwanie niepowiększonych regionalnych ( cN-) węzłów chłonnych (ang. ELND)

    • Zaleca się biopsję węzła wartownika (pol. BWW). Selektywne usunięcie regionalnych węzłów chłonnych (ang.SLND) wykonuje się, gdy w węźle wartowniczym znalajdują się przerzuty. Procedura ta powinna być wykonywanna tylko przez wyszkolony zespół w doświadczonym ośrodku

  • Leczenie systemowe adjuwantne: nie ma w standardzie

• Choroba o zasięgu regionalnym
  • pierwotna zmiana skórna: leczenie jak w stopniu miejscowym
  • regionalne (pozytywne) węzły chłonne: powinny być usunięte u wszystkich operacyjnych pacjentów
  • Zmiany in-transit powinny być leczone w wyspecjalizowanych ośrodkach
  • Adjuwantne leczenie systemowe: nie ma w standardzie
• Choroba o zasięgu uogólnionym

6. Bibliografia:

• ESMO Minimum Clinical Recomendations for diagnosis, treatment and follow-up of cutaneus malignant melanoma: Ann of Oncology 14; 1012-1013,2003
• http://www.esmo.org/reference/referenceGuidelines/html/MCR17.htm

Informacja dla pacjentów:
Ta strona została stworzona wyłącznie dla celów edukacyjnych, a nie dla udzielania porad medycznych, diagnozowania czy leczenia chorób. Nie zastępuje profesjonalnej opieki medycznej. Jeśli Pan/Pani ma lub przypuszcza, że ma problem ze zdrowiem należy skontaktowć się ze swoim lekarzem.

Autor strony i tłumaczenia: dr n. med. A. Majewski adam -dot- majewski-at-zdrowie-dot-walbrzych.pl